Kipling's road to Mandalay

Je hoeft geen getalenteerd ziener te zijn om te kunnen voorspellen dat Birma het komende decennium een toeristische trekpleister kan worden voor truttige touringcar toeristen en rond reizende reizigers. Dit diverse land heeft zo veel te bieden: schitterende en zeer diverse natuur, geweldige stranden, boeiende historie, prachtige cultuur, authenticiteit, eerlijke gerechten en extreem vriendelijke, vrolijke en postief ingestelde bewoners. Ook de vele verkopers laten me meteen met rust als ik zeg dat ik niet geinteresseerd ben in hun product en worden niet actief assertief of angstaanjagend agressief zoals ik wel in andere landen heb meegemaakt. Ondanks het feit dat veel Birmezen arm zijn en een afschuwelijke politieke historie achter de rug hebben, zijn ze levendig en optimistisch, dat verrast me wel. De militaire junta heeft een waar schrik bewind gevoerd sinds 1962, maar sinds februari 2011 is er een generaal in ruste president, als burger. Ik hoop zo dat er meer democratische hervormingen worden doorgevoerd en dat de Birmezen meer mogelijkheden tot educatie en werk krijgen en vrijeid van denken, spreken, doen en handelen. Aung San Suy Kyi is grenzeloos populair en wordt mateloos bewonderd. Overal in het land hangen posters, affiches, foto's en t-shirts van haar en de Birmezen spreken vol liefde over haar en haar NLD partij. Ze hopen op verandering en leggen dolgraag contact met toeristen. Niet alleen omdat ze het leuk, boeiend en gezellig vinden, ook omdat ze handel ruiken. Veel Birmezen leren met volle energie engels om wat langere gesprekken te kunnen voeren dan alleen: 'Where do you come from?' Dit is de meest gehoorde engelse zin hier. Allerlei verkopers blijven superbeleefd als ik aangeef dat ik niet geinteresseerd ben in hun product. Ze worden niet actief assertief of angstaanjagend agressief, zoals ik wel eens in andere landen heb ervaren.
Het fooien geven in hotels of restaurants zijn ze absoluut niet gewend. In Yangon gaf ik een fooi bij de hotel receptie, maar daar raakte de receptioniste zo van in de war, dat ze er snel een collega bij haalde. Zij gaf me mijn fooi vlug terug, alsof ik een levensgrote telfout had gemaakt. Ook in een restaurant gaf de eigenaar me in rap tempo mijn fooi terug. Ik raak daar iedere keer zo van ontroerd, het is zo puur en authentiek. Ik heb daarom besloten mijn grote tas met leuke souveniers uit te pakken en te gaan schenken. Mijn prachtige pennen, mooie
t-shirts en mickey mouse attributen vinden hier dankbaar aftrek, alsof het de grootste schatten zijn. Gisteren heb ik the road to mandalay genomen, naar het gedicht van Kipling wat inmiddels al meer dan 100 jaar oud is en waar o.a. Robbie Williams over zingt. Ik had na intensief onderzoek bij verschillende travel agencies besloten om een auto met chauffeur te huren om me van het INLI meer naar Mandalay te laten brengen. Voor 60 euri zou ik een jonge chauffeur krijgen die me via Pindaya noordwaarts naar Mandalay zou brengen. Ik wilde de boeiende tocht door de indrukwekkende bergen maken over zeer slechte wegen en heb daardoor onderweg eerst de grotten van Pindaya kunnen bewonderen. Daar staan meer dan 8000 Buddha's ingemetseld in allerlei maten, grootte en kleuren, geschonken door koningen, maar in latere tijden ook door buitenlanders. Gisterenochtend zag ik echter een oude, gerimpelde man verschijnen- hum, later bleek hij jonger dan ik, 45, hahaha- en na mijn indrukwekkende bezoek aan Pindaya reed hij gewoon terug, zuidwaarts, om lekker makkelijk de geasfalteerde weg naar Mandalay te nemen. Dat wilde ik dus niet, was niet de afspraak en hop, ik kreeg mijn eerste woede aanval in Birma. Prompt sloeg hij meteen linksaf de slechte weg de bergen in, terwijl hij wel 10 keer zei: very bad road, very, very, very, veeeeeeeeeery bad road, terwijl hij luid bulderend lachte en rauwruigrochelend een grote fledder smerig slijmerig speeksel het openstaande raam uit kwakte. Die speekselfladderaars zouden met zekere regelmaat met een welgemikt schot op de voorbij schietende grond belanden. Ik vermoed dat we heel makkelijk te traceren waren. Ik was er al aan gewend geraakt, omdat veel manne hiet quatt kauwen en ddie grote bruine fluimen op straat kwakken. De -overigens magere of tengere- Birmese mannen en jongens hebben rotte of bruine tanden of missen tanden. Jammer dat mijn chauffeur nauwelijks engels sprak, zodat we niet een interessant gesprek over zijn Birmeese leven, mijn kanker of andere diepte onderwerpen konden bespreken. Omstreeks 19.30 kwamen we gisteren in smoggy Mandalay aan, waar waanzinnig veel brommers rond rijden en 's avonds heel veel neon- en feestverlichting in allerlei kleuren hangt en staat te schitteren. Na een woestwilde schuifeltocht van 10 uren was ik dan gearriveerd in de vierde plek die op mijn verlanglijstje stond, na Yangon, the golden rock en het INLI meer. Inmiddels was door alle naden en spleten van de auto het stoffige stuifzand naar binnen gewaaid, zodat ik er net zo lichtbruin uitzag als mijn Aziatische chauffeur. Ik ga nu de tweede nacht beleven in het Mandalay City hotel, waar ik een zeer schone en en perfecte single kamer heb voor 35 euri per nacht. Erg prettig na de kamers waarin ik eerder heb gezzzzzzzzzzzt, met bevlekte en afgebladdderde muren, tl verlichting, vuile hoekjes en gaatjes en naar dode muis ruikende dekentjes. Ook werd ik vanmorgen blij verrast door een kokkie die voor mij een vers prive omeletje maakte en er was zelfs echt bruin stokbrood. Heb me vandaag laten verleiden door een chauffeur die buiten op klanten stond te wachten om deze fijnzand stinkstad te gaan bezoeken.Had eigenlijk erg veel zin om bij het zwembad te gaan liggen, want sinds mijn aankomst in Yangon ben ik elke dag zeer actief op avonturen pad geweest en had wel behoefte aan rust, relaxen en boeken lezen.
Maar ik wil ook zo veel mogelijk de locals ondersteunen en nam een tourtje voor 22 euri. Heb wat grote pagodes en het koninlijk paleis van de laatste koning -Mindom 1853-1878- bezocht. Daarna invaseerden de Engelsen Birma en bleven hangen tot 1948. Ook de adembenemende zonsondergang vanaf Mandalay Hill ondergaan. Daar komen hordes toeristen naar toe. En ook vele jonge novices om met die hordes toeristen te kunnen spreken en ik was een gewillig slachtoffer. Velen studeren intensief, maar willen uiteindelijk geen monnik worden. Inmiddels heb ik al 300 foto' s gemaakt en vanavond een aantal schitterende in het rood geklede novices tegen een oranje zonsondergang vastgelegd. Soms zou ik willen dat ik kan fotograferen door met mijn ogen te knipperen. Regelmatig zie ik schitterende taferelen, maar tegen de tijd dat ik mijn camera klaar heb gemaakt om te klikken, is dat bijzondere moment alweer voorbij. Een gehurkt zittende sigaret rokende oude zuster, in het rose, was klaar met die sigaret toen ik een foto wilde nemen. De monniken en novices worden met veel respect behandeld. Ik ben nog in geen enkel ander Aziatsich land geweest -heb er nu een stuk of 10 bezocht- waar ik zo veel tempels, monniken en novices zag. Ook als ik er net even geen wil tegen komen! Ik schrok me rot toen ik bij het Inli meer op een moeizaam gevonden stil plekje stond te plassen -ik hield het niet meer- en er opeens een monnik op een brommer voorbij kwam rijden en recht in mijn kruis keek.
Ondertussen spreek ik wat woordjes Birmeees : ming guh la ba = goeiedag en tata = tot ziens. Voel me net een baby als ik dat zeg. Heb nog wat zinnetjes geleerd, maar die slaan helaas niet echt aan. Als ik ze uitspreek kijken de Birmezen me apatisch aan of gaan keihard lachen. Dat lachen doen ze voortdurend als ze iets niet begrijpen, lekker luid lachen: dan houdt die toerist wel op, hopelijk. Vervolgens halen ze er dan iemand bij die engels spreekt! Terwijl ik juist Birmees met ze sprak, dacht ik. Ik kan hen trouwens ook vaak moeilijk verstaan, omdat ze zo veel lucht in hun wangen blazen terwijl ze praten. Gisteren zei een hele vriendelijk lachende bardame:" koet eefne" tegen me. Ik dacht: wat zegt ze toch? Na 3 keer begreep ik dat ze good evening zei.
De boottocht enkele dagen geleden, op het INLI meer was fenomenaal. In een grote houten motor prauw werd ik samen met een leuke chinese jonge vrouw naar drijvende dorpen met houten huizen op palen gebracht. We hebben ook de been roeiers gezien: vissers die met hun been en voet geklemd om een roeispaan hun evenwicht houden, terwijl ze staan te vissen met hun netten. Tevens roeien ze met hun been, het leken wel acrobaten. Ook de tempel of the flying cats bezocht, waar tientallen katten wonen, die vroeger kunstjes deden. Dat hadden ze geleerd van de monniken van de tempel. Door een hoepel springen bijv. Ik weet niet of ze dat nog doen, toen wij arriveerden waren die katten net grote borden met rijst naar binnen aan het werken. Dat vond ik ook wel een leuk kunstje. Pittoreske gehuchten, overal tempels, kraampjes, schitterende lichtval, meeuwen die gevoerd werden met visringen en die in de lucht opvingen. Veel Birmezen smeren hun gezichten in met sandelwood, oranje achtig, om zich te beschermen tegen de zon of als versiering. Ja, het INLI meer is een ongelooflijke idyllische omgeving.
En morgen ga ik de nabije omgeving van Mandalay verkennen met mijn chauffeur.